68 - NHỚ MÃI BÀI THƠ ĐỒNG CHÍ

NHỚ MÃI BÀI THƠ   "ĐỒNG CHÍ"

        Bài thơ "Đồng Chí", Được rút trong tập thơ "Đầu Súng Trăng Treo" của Chính Hữu là bài thơ tôi đã thuộc lòng từ hồi niên thiếu.

       Hôm nay, tôi vẫn thấy cảm xúc của  mình nổi lên khi đọc lại bài thơ này như mấy mươi năm về trước.

     Tôi đã cố gắng tìm hiểu xem, tại sao tôi lại yêu thích bài thơ này như thế ?

          Quê hương anh nước mặn đồng chua

          Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá

          Anh với tôi đôi người xa lạ

          Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau

   Những hình tượng các câu thơ trên là sự thể hiện một cảm xúc, rất mạnh mẽ , rất hào phóng về thiên nhiên với quê hương và tình cảm  giữa con người chân thật với nhau.

    Quê hương anh, với làng tôi, nói chung  đều không ai giàu có cả ! Đất có độ phèn cao, chua rồi mặn  , và đất lộn với đá sỏi làm sao cày cấy tốt được ?

    Cái tài của Chính Hữu là nắm bắt được tính kích thích ta về cảnh vật xung quanh. Mới đọc 2 câu đầu , tôi đã cảm nhận được một thế giới lạ lẫm và sinh động về thiên nhiên, về mức độ sinh sống của đất và người.

    Một bức tranh sống động được tác giả giới thiệu về người bạn, người đồng chí cùng sinh ra tử với mình, chưa hề quen biết trước mà gặp gỡ nhau ở nơi xa lạ giữa những người xa lạ...

         Súng bên súng , đầu sát bên đầu

         Đêm rét chung chăn thành đôi tri kĩ

         Đồng chí !

         Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

         Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay...

    Khi chiến đấu, súng và người liền sát vào nhau là chuyện đương nhiên. Nhưng ở đây câu " súng bên súng, đầu sát bên đầu" cho ta thấy rõ , họ đã kề vai sát cánh với nhau giữ vững tay súng để đối phó với giặc, lúc nào cũng một lòng đoàn kết gắn bó với nhau .

      Vì thế đã thành đôi tri kĩ mới có " đêm rét chung chăn" được. Thật là một nét bút pháp độc đáo, lời thơ thật giãn dị, nhưng thật xúc tích, sáng tạo. Vì chính tác giả là người trong cuộc, đã từng gia nhập quân đội trong trung đoàn Thủ Đô. Đó là một đơn vị nổi tiếng thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ông lúc đó làm công tác chính trị văn nghệ trong quân đội.

      Khi nổ ra cuộc Kháng chiến chống Pháp (1946- 1954 ) đông đảo thanh niên học sinh , sinh viên ở thành thị cũng như thanh niên nông dân ở làng quê đã hăng hái tòng quân giữ gìn đất nước.

     Cuộc chiến đấu tranh gian khổ, thiếu thốn hiểm nguy làm cho họ cảm thông , gắn bó với nhau. Tình bạn , tình đồng chí chiến đấu đã nãy sinh giữa những người cùng  có chung mục đích sống cao đẹp. Họ yêu thiết tha làng xóm, quê hương mình, nhưng khi Tổ quốc cần, thì họ sẵn sàng lên đường đánh giặc.

        Áo anh rách vai

        Quần tôi có vài mảnh vá

        Miệng cười buốt giá 

       Chân không giầy

       Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

    Đã thể hiện tấm chân tình nồng nhiệt yêu nước thời đó của một chiến sĩ. Bài thơ thật sự có sức thuyết phục tôi bởi tác giả đã phát hiện ra cái đẹp và đầy chất thơ trong những biểu hiện mộc mạc, đời thường...trong sự gian khổ , thiếu thốn của người chiến sĩ.

    Tác giả đã viết rất thật tâm, và rất cảm động mối tình đồng chí chiến đấu. Nói lên một quan hệ tình cảm bạn bè sâu sắc bền chặt  của các chiến sĩ ta trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp...

    Đêm nay rừng hoang sương muối

    Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới

    Đầu súng trăng treo.

    Bài thơ này đã được phổ nhạc và được rất nhiều người , nhất là các chiến sĩ và các cán bộ quân đội , các giới trẻ học sinh  đều yêu thích và ca ngợi...và bài thơ đã có phổ biến trong nhà trường cấp trung học.

     Chính vì những điều nói trên mà bài thơ " Đồng Chí" không thể nào quên được trong tôi ....

Hải Âu

Đất Sóc, 09.08.2018

*Đăng xong trên Báo Sóc Trăng Số 03 - 885. Thứ 3 , 11 /1 /2005 .