BÁNH TÉT HƯƠNG VỊ NGÀY XUÂN
Ngày Tết , nhà tôi thêm một chút nhộn nhịp vì có gói bánh tét. Ngoài Bắc , ngày Tết gói bánh chưng, còn miền Nam chúng tôi thì gói bánh tét.
Cách làm và chất liệu hai loại bánh có nhiều chỗ giống nhau, nhưng bánh tét thì được gói dài và tròn, cột dây lát từng đoạn, nếu cột đều thì đòn bánh trông rất đẹp. Hai đứa con tôi đi làm xa, đến gần Tết là chúng điện thoại về , thằng lớn dặn:
- Hai mươi tám con mới được nghỉ, mẹ chờ con về cột bánh nhe !
Tuy là con trai, nhưng nó rất khéo tay, cột đòn bánh tròn vo, quấn dây lát đều đặn thật đẹp, bà nội nó có lần khen và nói đùa :
- Thằng Phan có răng cửa chắc , đều...mới cắn dây lát dính, chứ răng sún làm sao cột bánh tét được ?
Khi ăn, nếu để nguyên đòn bánh dùng dao cắt không đẹp bằng mở hết lá ra, rồi dùng một sợi chỉ cắn một đầu, còn đầu kia quấn đòn bánh , tét ra từng miếng mỏng trông thật ngon , có lẽ vì thế nó mới có tên gọi là bánh tét.
Bánh tét muốn gói ngon cần phải chọn nếp thật dẻo. Không nên ngâm nếp lâu khi gói, mà chỉ nên dút nếp cho sạch, ướp muối, bột ngọt rồi gói. Nhưn bánh là đậu xanh đãi vỏ, thêm mỡ hoặc thịt ba rọi chen giữa đậu thì đòn bánh mới ngon và đậm đà. À, Đậu và thịt cũng phải ướp trước đường , muối, bột ngọt nữa đấy !
Có thể có người chế biến thêm, nhưng thường muốn bánh để được lâu thì chỉ gói đơn giản như thế , cần nhất là phải cột dây chặt, nếp không nên ngâm...Là bánh sẽ không bị mau thiu.
Ngày xưa, vào những ngày cuối năm, mọi công việc đã chuẩn bị sẳn sàng để đón năm mới , ngoài tiếng heo, gà, vịt kêu, tiếng dao chặt thịt...thì nhà nào cũng đều gói bánh tét , làm cho nhà cửa sinh động thêm lên.
Bây giờ bánh trái bán đầy ngoài chợ, có cả bánh tét , bánh chưng, nên rất ít nhà còn gói bánh tét ăn tết. Riêng ở nhà tôi, gần như cái lệ gói bánh tét không thể bỏ được. Dù ăn không bao nhiêu, nhưng nếu không có nó thì có phần nhạt nhẽo. Vào nhà, chỉ nhìn lên góc nhà có đùm bánh tét treo mấy chục đòn thì thấy ấm cúng hơn.
Có năm tôi định không gói, nhưng đám nhỏ năn nỉ :
- Gói bánh cho vui mẹ à ! Tụi con canh lửa cho !
Ba chúng cũng đồng tình :
- Kệ , xung quanh vườn củi đuốc thiếu gì , em ráng gói để biếu bà con chòm xóm ăn lấy thảo cho vui !
Khi người lớn gói bánh, thì trẻ con háo hức ngồi bên cạnh đợi chờ, niềm vui của chúng là chỉ chờ mình nghỉ tay một chút là chúng nhào vô gói những đòn bánh tét nhỏ xíu để khi luộc chín là mang đi khoe bạn bè :
- Chính ta gói đấy !
Nếu có ngày ba mươi tết, đêm hai mươi chín là nồi bánh tét đã sôi sùng sục ngoài vườn. Bọn trẻ xúm quanh nồi bánh canh lửa và tán gẫu , cười hô hố giữa đêm khuya thật là không niềm vui nào giống niềm vui nào cả !
Không như ngày xưa , bà nội , bà ngoại ngày nay không thích kể chuyện đời xửa đời xưa nữa rồi, cho nên chúng xúm lại, lớn thì nhậu lai rai, tâm sự chuyện đời...Nhỏ thì ca hát , kể chuyện trong trường trong lớp để thức canh nồi bánh tét.
Khi bánh chín , cách tốt nhất là để cho bánh dẽ, giữ được lâu là tưới nước lạnh cho nước bốc hơi, rồi treo chúng lên cao để rỏ nước cho hết.
Đến chiều ba mươi cúng ông bà, thì những đòn bánh tét nào cột đẹp nhất sẽ được xếp lên bàn thờ để chưng với trà rượu , hoa quả ...
Khi nhìn vào đĩa bánh tét của mình, tôi cảm thấy nó còn rất ý nghĩa, nó nhắc nhở mình vẫn còn là con cháu vua Hùng. Dù cuộc sống có tiến bộ thế nào ta cũng không thể bỏ quên cây lúa, thửa ruộng của tổ tiên để lại.
Với không khí ấm áp tình làng nghĩa xóm, bảy tám ngày sau, khi mà những náo nức nhộn nhịp đã qua, đồ ăn , thức uống vơi dần, bánh tét sẽ được tét ra đem chiên giòn thết đãi bạn bè , thì không ai chê đâu được. Hương vị ngày Tết vẫn đọng lại lâu dài trong từng khoanh bánh tét.
Hải Âu, 19.01.2019
* Đăng trên VNST số Xuân năm 2019
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét